Page 6 - ATAG21_Gezi_Kitap
P. 6
Masifi ve Likya Naplarına ait kayaçlar, batıda ise Bornova Filiş Zonuna ait
kayaçlar ile tektonik olarak sınırlanır.
(Okay ve Tüysüz, 1999; Bozkurt ve Oberhanslı, 2001). Afyon Zonu
kayaları başlıca, Jura öncesi (Silüriyen-Geç Triyas zaman aralığı) oluşmuş
düşük dereceli metamorfitler, Jura-Erken Kretase yaşlı platform karbonatları,
Kretase yaşlı bazikultrabazik tektonik kaya dilimleri (başlıca peridotit,
serpantinit, gabro), Geç Kretase yaşlı ofiyolitik karışık (melanj), Eosen yaşlı
filiş ile volkanitler ve Oligosen yaşlı orojenik molas (sığsu ve akarsu ortamında
oluşmuş kalın sedimanter istif) ile temsil edilir (Okay vd. 1996). Afyon Akşehir
Grabeni çevresinde yüzlek veren Neojen yaşlı birimler, genel olarak,
kalınlıkları 0,5-2 km arasında değişen iki istif ile temsil edilir; (1) Akarsu ve göl
ortamlarında oluşmuş, yer yer ekonomik düzeyde kömür içeren sedimanter bir
istif, (2) Alt ve orta düzeylerde kalk-alkali üste doğru egemen olarak alkali
özellikler taşıyan volkanitlerdir (Şekil 2 ve 3) (Afyon Volkanitleri) (Çevikbaş vd.
1988; Aydar vd. 2003; Kibici vd., 2012).
Neojen istifi, en altta yaşlı temel kayalardan türemiş çok tane
bileşenli ve kötü boylanmalı bir taban çakıltaşı ile başlar ve yukarıya doğru
kumtaşı, çamurtaşı-kiltaşı-marn ve ilk volkanizmanın verisi olan tüf ve kömür
aradüzeyleriyle devam eder. Bu taban istifi daha üste doğru yer yer derin
gölsel sedimanlara (organik maddece zengin şeyl ve gölsel kireçtaşı ardaşımı)
geçiş gösterir, yer yer de kalın bir volkanik kayaç topluluğu tarafından uyumlu
olarak örtülür. Her iki istif birbirleriyle yanal-düşey geçişli dokanak ilişkisi sunar
(Şekil 3). Geç Pliyosen-Kuvaterner yaşlı istif ise, modern graben dolgusu
birimleri ile temsil edilir. İstif iki ana fasiyesten oluşur; (1) İri taneli kenar
fasiyesi (Alüvyal yelpaze, kolüvyal sedimanlar/yamaç döküntüleri) (2) İnce
taneli graben ortası fasiyesi (Alüvyal yelpazelerin uç kesimleri ve Akarsu
tortulları) (Şekil 2 ve 3).
4