Page 32 - ATAG21_Bildiri_Kitap

Güneybatı Anadolu’da Pliyosen–Pleyistosen Karasal/Denizel Ortam Değişimlerinin

Yüksek Çözünürlüklü Bütünleşik Stratigrafik ve Sedimantolojik Yöntemlerle
Ortaya Konulması

Sümer, Ö. (1), Kaymakcı, N. (2), Uzel, B. (1), Özkaymak, Ç. (3), Stoica, M. (4), Kouwenhoven,
T.J. (5), Langereis, C.G. (5)

(1) Dokuz Eylül Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Kampüsü, 35160-İzmir
(2) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 06800-Ankara
(3) Afyon Kocatepe Ün vers tes , Jeoloj Mühend sl ğ Bölümü, 03200-Afyonkarahisar
(4) Universıty of Bucharest, Department of Geology, 70139-Bucharest, Romania
(5) Department of Earth Sciences, Utrecht University, Budapestlaan 17, 3584 CD Utrecht, The Netherlands
Sorumlu Yazar: Sümer, Ö. (okmen.sumer@deu.edu.tr)

Güneybatı Anadolu bölgesi Kuzey Anadolu Fayı boyunca Anadolu bloğunun batıya
kaçması yanında Güney Ege - Kıbrıs Hendeği boyunca, Anadolu‟nun altına dalan Afrika
plakasının geri çekilmesi, yırtılması ve bazı alanlarda tamamen kopması şeklinde meydana gelen
dalan levhada gelişen süreçlere (slab edge processes) bağlı olarak yer yer çökmekte veya
yükselmektedir. Bu sebeple bölge, Geç Miyosen‟den beri genişlemeye ve ona bağlı çökme ile
zamanla deniz seviyesinin altına inmiş veya deniz seviyesinin yükselmesi ile yer yer denizel
ortama dönüşmüştür. Batı Anadolu‟da Menderes Çekirdek kompleksinin oluşumu ve
zamanlaması konusunda oldukça geniş bir litereatür mevcut iken bölgede kara ile denizel
ortamların etkileşimini dikkate alan çalışmalar sınırlıdır. Bu bildiride tanıtılacak proje
literatürdeki bu eksiği kapatmayı hedeflemekte, Güneybatı Anadolu kıyı alanları ve civarında
mevcut olan Pliyo-Kuvaterner yaşlı denizel ve karasal birimler üzerinde gerçekleştirilecek detay
bütünleşik stratigrafik çalışmalar yanında, tektonik/yapısal jeolojik ve sedimentolojik çalışmaları
kapsamaktadır.

Çalışma, literatürde denizel etkilerin varlığı bilinen Datça, Bodrum, Söke ve Germencik
civarını içine alan 4 alanda gerçekleştirilecektir. Bu alanlardaki tortul dolgunun sedimanter
fasiyes analizleri ve havza ve/veya havzaları denetleyen/deforme eden yapısal unsurların
kinematik analizinlerine yönelik çalışmaları da içerecek olan proje ile Pliyosen-Kuvaterner
dönemi yükselme hızı gibi kabuksal düşey hareketleri ortaya koyulacaktır. Bu bağlamda klasik
stratigrafi, biyostratigrafi, manyetostratigrafi ve radyometrik yaş tayinlerini içeren bütünleşik
stratigrafi yöntemleri yardımıyla tektonik olayların zamanlamasını hassas olarak belirleyerek
global ve lokal deniz seviyesi değişimleri yanında, Batı Anadolu‟nun jeolojik evriminin daha iyi
anlaşılmasına katkı yapacak yeni veri setleri elde edilecektir. Dolayısıyla proje esas olarak,
araziden derlenecek sedimantolojik, magnetostratigrafik, biyostratigrafik ve yapısal verilerin
analizi ve yorumlanmasına dayanır. Buna ek olarak tortul istiflerdeki piroklastik yağış
çökellerinin radyometrik yaş analizleri, birimlerin jeokronolojik olarak değerlendirilmesini
sağlayacak, çökellerde yapılacak olan manyetostratigrafi çalışmalarıyla çökel istiflerin toplam
çökelme yaşları hassas olarak belirlenmesi yanında çökelme hızları belirlenecek, bölgede bilinen
düşey eksen boyunca meydana gelen rotasyonlara dair yeni veri setleri sağlayacaktır.

Projede öngörülen hedeflere ulaşıldığında, Güneybatı Anadolu‟nun Pliyo-
Kuvaterner‟deki jeolojik değişimleri, bu değişimlerin istiflerdeki yansımaları olan transgresyon,
regresyon ve kıyı çizgisi değişimleri gibi özellikleri ortaya konacak, üretilecek olan
paleobatimetri haritalarından yola çıkarak, bölgenin Pliyosen‟den günümüze yükselme hızlarına
yaklaşımda bulunulacaktır. Bu veriler, bölgenin paleocoğrafik ve jeodinamik evriminin daha iyi

16