Page 24 - ATAG21_Bildiri_Kitap

Marmara Denizi, Kumburgaz Havzası’ndaki Aktif Faylanmanın Sedimanter

Kayıtları

Yakupoğlu, N. (1), Uçarkuş, G. (1), Eriş, K.K. (1), Çağatay, M.N. (1), Henry, P. (2)

(1) Istanbul Teknik Üniversitesi, Jeoloji Bölümü, EMCOL, Ayazağa, Istanbul
(2) CEREGE, Aix-Marseille Üniversitesi, CNRS-IRD, Marsilya, Fransa
Sorumlu Yazar: Yakupoğlu, N. (yakupoglu@itu.edu.tr)

Tektonik olarak aktif havzalarda çökelen ve depremle tetiklenmiş yamaç akıntılarından
oluşan sedimanter birimler, paleosismolojik anlamda bir arşiv niteliğindedir. Son 2000 yılda
yaklaşık 55 (Ms>6.8) deprem üretmiş olan Kuzey Anadolu Fayı‟nın (KAF) Marmara
Denizi‟ndeki kısmı, bu tür simotektonik kütle akmalarını çalışmak için eşi benzeri bulunmayan
bir laboratuvar niteliğindedir.

Bu çalışma, Marmara Denizi‟nin içindeki KAF üzerinde yer alan en küçük ve en sığ
sedimanter havza olan Kumburgaz Havzası‟na odaklanmaktadır. Orta sırt üzerindeki bu
havzadan 2014 yılında MARsite projesi kapsamında 21 metre uzunluğunda bir piston karot
alınmıştır. Karot üzerinde, fiziksel (manyetik duyarlılık, gama yoğunluğu, dijital radyografik
görüntüler), jeokimyasal (XRF ile elemental analiz) ve dokusal (karot loglama ve tane boyu
dağılımları) çalışmalar yürütülmüş, kütle akması birimlerini tespit etmek için yüksek
çözünürlüklü çoklu parametre analizi uygulanmıştır. Bu çalışmada belirlenen türbiditler, hem
sedimantolojik hem de jeokimyasal açıdan araştırılmış ve kendi içindeki farklılıkları çeşitli
hidrodinamik koşullar altında değerlendirilmiştir. Genel türbidit tanımına nazaran farkları olan
bu birimler, “seiche” etkisi ile çökelme, amalgama yapılar ve redoks seviyelerindeki göçleri göz
önünde bulundurulduğunda tam bir sismotürbidit tanımına uyum göstermektedirler.

Diğer yandan, karot içinden alınan numelerin radyokarbon yaş sonuçları ile son 7000
yıllık dönemde 28 türbidite seviyesi belirlenmiş, yapılan yaş modelinde tespit edilen ilk 10
sismotürbidit seviyesinin geçmiş deprem kayıtları ile yüksek hassasiyette örtüştüğü görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Sismotürbidit, paleosismoloji, Kumburgaz Havzası, Marmara Denizi

8